Jak dieta wpływa na zdrowie psychiczne – porady dietetyka
W ostatnich latach coraz głośniej mówi się o związku między tym, co jemy, a tym, jak się czujemy – nie tylko fizycznie, ale przede wszystkim psychicznie. Psychodietetyka, czyli dziedzina łącząca wiedzę z zakresu dietetyki i psychologii, podkreśla, że nasz nastrój, poziom lęku, motywacja czy zdolność do koncentracji w ogromnym stopniu zależą od tego, co regularnie pojawia się na naszym talerzu.
Nie chodzi o sztywne „diety cud” czy obsesyjne liczenie kalorii, ale o uważne, zbalansowane podejście do żywienia, które wspiera pracę układu nerwowego, reguluje gospodarkę hormonalną i wspomaga produkcję neuroprzekaźników odpowiedzialnych za nastrój.
Konsultacja psychodietetyczna – Anna Trojanowska
Mózg potrzebuje paliwa – i to nie byle jakiego
Mózg, choć stanowi jedynie ok. 2% masy ciała, zużywa aż 20% całkowitej energii dostarczanej z pożywienia. To organ wyjątkowo „głodny” – szczególnie jeśli chodzi o składniki odżywcze takie jak:
- glukoza (złożone węglowodany),
- kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6,
- witamina B12, B6, kwas foliowy, witamina D,
- żelazo, cynk, magnez, jod,
- aminokwasy (np. tryptofan, tyrozyna).
Oś jelita–mózg – mikrobiota a nastrój
W jelitach znajduje się aż 70–80% komórek układu odpornościowego oraz ponad 100 milionów neuronów. Co więcej, to właśnie tam produkowane jest aż 90% serotoniny – neuroprzekaźnika zwanego „hormonem szczęścia”.
Zaburzenia mikroflory jelitowej mogą prowadzić do:
- pogorszenia nastroju,
- wzrostu podatności na stany lękowe,
- problemów ze snem i koncentracją.
Co warto jeść, by wspierać zdrowie psychiczne?
1. Produkty bogate w kwasy omega-3
Tłuste ryby, siemię lniane, orzechy włoskie – wspierają układ nerwowy i działają przeciwzapalnie.
2. Zielone warzywa i strączki
Dostarczają folianów, żelaza i magnezu – potrzebnych do produkcji neuroprzekaźników.
3. Fermentowane produkty
Kiszonki, kefir, jogurt – regulują mikroflorę jelitową i wspierają odporność psychiczną.
4. Węglowodany złożone
Kasze, płatki owsiane, warzywa – stabilizują poziom cukru we krwi i wspomagają koncentrację.
5. Produkty bogate w tryptofan
Banany, pestki dyni, jaja – wspierają syntezę serotoniny, czyli dobrego nastroju.
Czego unikać?
- cukru rafinowanego,
- nadmiaru alkoholu i kofeiny,
- tłuszczów trans i przetworzonej żywności.
Regularność posiłków = stabilny nastrój
Nieregularne jedzenie prowadzi do spadków energii, rozdrażnienia i obniżonego nastroju. Staraj się jeść co 3–4 godziny, nie pomijając śniadań.
Kiedy warto udać się do psychodietetyka?
Jeśli masz zaburzenia odżywiania, jesz emocjonalnie, zmagasz się z wahaniami nastroju lub chcesz wspierać terapię psychologiczną żywieniem – rozważ konsultację.
Dieta dla zdrowia psychicznego
Dieta to jeden z najprostszych, ale najpotężniejszych sposobów wpływu na swoje zdrowie psychiczne. Nie chodzi o perfekcję – chodzi o świadomy wybór. Zacznij od małych kroków i obserwuj, jak zmienia się nie tylko Twoje ciało, ale i umysł.